Sesión Didáctica 09/01/2017, Carlos Valcárcel

Arranca a última etapa do mestrado! Ano novo, materia nova!

Comeza a materia de Didáctica da Ensinanza das Linguas Estranxeiras, a última do Mestrado en Formación de Profesorado da especialidade de linguas estranxeiras. O docente do primeiro día é Carlos Valcárcel, que comezou facéndonos unha presentación a materia, os contidos e os profesores que a impartirán. As primeiras impresións foron, e penso que falo pola maioría dos meus compañeiros e compañeiras, moi boas!

O finalizar a presentación, continuamos facendo unha actividade moi práctica que podemos aplicar nas nosas futuras prácticas, adaptando os contidos, para practicar as Wh-Questions con preguntas sobre a materia.

O xogo consistía en formular seis cuestións sobre a didáctica por grupos, de xeito que quedasen tres grupos en clase para poder pasarnos a pregunta a modo de ‘patata caliente’. Se o equipo contestaba ben, gañaba un punto, pero si respondía mal, a pregunta rebotaba no seguinte grupo.

Este tipo de actividades están moi ben, xa que son entretidas e interesantes para os alumnos e, ao mesmo tempo, aprenden. Para levalas a cabo da maneira o máis organizada posible, o profesor deunos algunhas claves:

1.       É mellor que os equipos os faga o docente, por dous motivos moi útiles que explicou.

1.1. Pérdese menos tempo ca se organizan eles os grupos.

1.2. Permite que se roten e non elixan sempre os mesmos compañeiros/as para traballar con eles.

2.       Hai que exemplificar as actividades. Isto é moi importante para que entendan ben que hai que facer e como hai que facelo.

3.       Traballar a creatividade. Unha idea que nos amosou o profesor foi que, se levamos a cabo a actividade durante as prácticas, os alumnos/as poñan un nome de equipo con vocabulario traballado. Deste xeito repasan o vocabulario que viron e aplícano de novo.

O noso equipo, o número tres, preparou as seguintes cuestións (inicialmente):

o   Quen/Quenes son os precursores da didáctica?

o   Por que é tan importante a didáctica?

o   Onde foron os inicios da didáctica?

o   Que contidos imos ver?

o   Cales son os obxectivos principais da materia?

o   Como é a avaliación?

o   Cando hai que actualizar o portfolio?

Como remarquei antes, estas eran as preguntas iniciais que redactamos xa que, ante a dificultade que supuñan, decidimos ir cambiando sobre a marcha! Aínda así, non tivemos a sorte de ser o equipo gañador, senón que foi o equipo número un ao que lle propoño un reto... Saberiades/Apeteceríavos contestalas agora? En xeral, a pregunta non é para o grupo un exclusivamente, senón que é para calquera compañeir@ que queira contestala, pero referíame a eles xa que nos quedou a espiña de que non soubemos contestar a súa pregunta.

Para rematar con este exercicio, gustaríame recalcar que é moi útil para as nosas sesións xa que, ademais de ser entretido, sérvenos para saber se o noso futuro alumnado sabe formular preguntas de maneira correcta ou simplemente repasar as Wh-Questions.

Despois deste xogo introdutorio, comezou a parte teórica da materia, que para a miña sorpresa, foi bastante levadeira. Nela puidemos coñecer vocabulario como:

o   Lingua inicial ou materna. É a primeira lingua que adquire un meniño, normalmente antes da etapa escolar e de maneira inconsciente. Tamén se lle chama L1.

o   Segunda lingua. É a lingua adquirida despois da inicial. Pódese adquirir unha ou máis. Tamén é coñecida como L2.

o   Lingua estranxeira. É a que se adquire na escola e de maneira consciente.

o   Lingua habitual. É a que utiliza un falante no seu día a día. Esta pode coincidir ou non coa lingua inicial.

Tras aclarar os conceptos, fixemos unha actividade na que tiñamos que explicar as diferenzas e similitudes entre a lingua inicial e a lingua estranxeira a través do Diagrama de Venn. O resultado foi o seguinte:

A continuación, fixemos fincapé na diferencia das dúas seguintes:

o   Lingua de traballo. É a que se impón nunha empresa para traballar. Pode coincidir ou non coa lingua oficial do país, tal e como vimos en exemplos na clase: No Zara de Arabia Saudí, probablemente se fale en inglés.

o   Lingua vehicular. É a que se negocia para momentos puntuais nos que se hay que comunicar con falantes doutra lingua: Vamos de Erasmus a un país estranxeiro. Sería a lingua que acordamos falar co resto de estudantes que, coma nos, veñen de distintos países. Tamén é coñecida coma lingua franca.

Esta exposición de conceptos deunos pé ao debate sobre o termo ‘lingua materna’ ou ‘lingua nai’, que o profesor nos explicou que se denomina así xa que, normalmente, era a nai a que criaba e educaba aos fillos, polo que era ela a que lles ensinaba a falar. Tamén comentamos que de ahí xorde a expresión ‘mamou a lingua’.

Este debate, tamén nos deu pé a facer unha actividade chamada ‘placemat’, na que tiñamos que intercambiar ideas sobre o tema que se nos propuña. O noso enunciado dicía: “Un grupo de Erasmus de 5 países europeos distintos sae de festa. En que lingua se decide o local?”. Tras moito debatilo, non sei si conseguimos chegar a un acordo, xa que tiñamos puntos totalmente opostos: Patricia dicía que en español, xa que viñeron a aprendelo e teñen que practicalo, mentres que Nerea dicía que en inglés, xa que é a lingua máis cómoda e fácil para todos. Eu, segundo a miña experiencia, mantívenme nun punto neutro, tirando quizais cara o inglés, xa que normalmente é a lingua que falaba cos meus compañeiros nesa situación, pero tamén é porque era a que ía a aprender e era o máis práctico para todos.

Por último, concluímos a sesión cunha actividade piramidal, na que por grupos, que ían aumentando ata concordar toda a clase, tiñamos que decidir cales eran as nosas linguas iniciais, segundas e estranxeiras, e tiñamos que ir eliminando as que non fosen comúns a todos. Como esperabamos, o resultado foron o galego, o español e o inglés.

Como reflexión persoal, teño que confesar que, trala volta das vacacións do Nadal, non estaba moi segura de como sería esta nova etapa. En liñas xerais o mestrado paréceme moi interesante e sinto que hai materias nas que aprendo moitísimas cousas interesantes e útiles de cara o meu futuro como docente, pero en moitas delas tamén sentín unha gran frustración dado que aprendemos moitos exemplos de situacións reais que viviremos, pero sentín que faltaban exemplos reais de como afrontar estas situacións.

Pola contra, esta materia non é para nada como a esperaba. Pensaba que sería ‘máis do mesmo’: conceptos, definicións, teoría... Sen embargo levei unha grata sorpresa, tanto polos contidos coma polos docentes. Por fin sinto, que a parte de aprender moitas cousas interesantes sobre o universo da docencia, o máis importante é que estou aprendendo cousas útiles aplicables ás inminentes e temibles prácticas, que xa están a volta da esquina!

Grazas por ler. Espero os vosos comentarios!